Free Solar Atta Chakki Yojana : नमस्कार मित्रांनो ग्रामीण भागातील महिलांसाठी सरकारकडून अनेक योजना राबविल्या जात आहेत. यामागचा मुख्य उद्देश म्हणजे महिलांना आत्मनिर्भर बनवणे. अशाच योजनांमध्ये एक नाव अलीकडे खूप चर्चेत आहे – फ्री आटा चक्की योजना. ही योजना खास करून अशा महिलांसाठी आहे ज्या घरातल्या जबाबदाऱ्या सांभाळताना आर्थिक स्थैर्याच्या शोधात आहेत.
ही योजना नेमकी आहे तरी काय?
फ्री आटा चक्की योजनेतून महिलांना मोफत सौर ऊर्जेवर चालणारी आटा चक्की (धान्य दळायची मशीन) दिली जाते. यामुळे त्या महिलांना घरातच व्यवसाय करण्याची संधी मिळते. घरातला गहू, ज्वारी, बाजरी इत्यादी धान्य त्या स्वतःच दळू शकतात आणि इतरांच्या धान्याचे पीठ तयार करून उत्पन्न मिळवू शकतात.
यामुळे महिलांचा वेळ आणि पैसा दोन्ही वाचतो. त्याचबरोबर त्यांना कोणावरही अवलंबून राहावं लागत नाही. अगदी घरबसल्या आपल्या पायावर उभं राहता येतं हीच या योजनेची खरी ताकद आहे.
ही चक्की इतकी खास का आहे?
ही चक्की विजेवर नव्हे तर सौर ऊर्जेवर चालते. म्हणजेच वीज जरी गेली तरी काम थांबत नाही. यासाठी डिझेलसुद्धा लागत नाही. कोणतीही अतिरिक्त खर्चीक यंत्रणा नसताना सहज वापरता येण्याजोगी ही चक्की आहे. पर्यावरणालाही कोणती हानी न होता हे तंत्रज्ञान ग्रामीण महिलांच्या जीवनात मोठा बदल घडवून आणत आहे.
कोण करू शकतो अर्ज?
फक्त ग्रामीण भागात राहणाऱ्या आणि आर्थिकदृष्ट्या मागास महिलांनाच या योजनेचा लाभ मिळतो. अर्ज करणाऱ्या महिलेचे वय 18 ते 60 वर्षांच्या दरम्यान असावे. तिचे नाव BPL यादीत असणे गरजेचे आहे. तसेच ती महिला आधीपासून एखाद्या सरकारी रेशन योजनेत लाभार्थी असावी. कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न ₹80,000 पेक्षा जास्त नसावे.
या योजनेत अनुसूचित जाती, जमाती आणि ओबीसी महिलांना विशेष प्राधान्य दिलं जातं.
अर्ज करताना काय कागदपत्रं लागतात?
अर्ज करताना आधार कार्ड, रेशन कार्ड, रहिवासी प्रमाणपत्र, उत्पन्नाचा पुरावा, पासपोर्ट साईज फोटो आणि बँक खाते तपशील लागतो. ही सर्व माहिती अचूक भरली गेली पाहिजे. चुकीची किंवा अपूर्ण माहिती दिल्यास अर्ज फेटाळला जाऊ शकतो.
अर्ज कसा करायचा?
अर्ज दोन प्रकारे करता येतो – ऑफलाइन आणि ऑनलाइन.
जर तुमच्या राज्यात ऑनलाइन सुविधा नसेल, तर तुमच्या जवळच्या अन्न विभागाच्या कार्यालयात जाऊन अर्ज फॉर्म घ्या. तो काळजीपूर्वक भरून आवश्यक कागदपत्रे जोडून सादर करा. सादर करताना रसीद घ्यायला विसरू नका.
जिथे ऑनलाइन सुविधा उपलब्ध आहे, तिथे सरकारने एक पोर्टल सुरू केलं आहे. तिथून तुम्ही घरबसल्या अर्ज करू शकता. अर्जाची कॉपी व रसीद जतन करून ठेवणं महत्वाचं आहे.
पडताळणी आणि निवड प्रक्रिया
सरकारकडून अर्जांची नीट तपासणी केली जाते. पात्र महिलांची निवड केल्यानंतर त्यांना मोबाईल किंवा पत्त्यावरून माहिती दिली जाते. काही भागात पंचायत कार्यालयातूनही मशीन वाटप केलं जातं. संपूर्ण प्रक्रिया पारदर्शक असते आणि कोणताही मध्यस्थ नको.
योजना सध्या कुठे सुरू आहे?
ही योजना सध्या काही राज्यांमध्ये निवडक जिल्ह्यांमध्ये लागू करण्यात आली आहे. पण सरकारचा उद्देश आहे की ही योजना हळूहळू संपूर्ण देशभरात लागू करायची. पंचायत समित्या, स्वयंसेवी संस्था आणि जनजागृती शिबिरांद्वारे या योजनेचा प्रचार केला जात आहे.
लाभार्थी यादीत नाव कसं तपासावं?
तुमचं नाव लाभार्थी यादीत आहे की नाही हे जाणून घेण्यासाठी स्थानिक सरकारी कार्यालयात संपर्क साधा. काही राज्यांमध्ये ही माहिती ऑनलाइन पोर्टलवरही उपलब्ध असते. कोणत्याही एजंटकडून पैसे देऊन अर्ज करू नका. योजना पूर्णतः मोफत आहे. तुमच्याकडे असलेली अर्जाची रसीद नीट जतन करून ठेवा.
या योजनेमुळे महिलांना एक चांगली संधी मिळते आपल्या कुटुंबाच्या उदरनिर्वाहात हातभार लावण्याची. त्यांच्या आत्मसन्मानात वाढ होते. आर्थिकदृष्ट्या सक्षम झाल्यामुळे त्यांचा समाजातील आवाजही अधिक ठाम होतो.
या योजनेतून रोजगार, पर्यावरणपूरक तंत्रज्ञान आणि सामाजिक बदल हे सगळं एकत्र साध्य होतं. खरंच ही योजना ग्रामीण महिलांसाठी नवी दिशा देणारी आहे.