Soil Health Card Yojana : शेतकरी मित्रांनो आपल्या देशातील शेतकऱ्यांची आर्थिक स्थिती सुधारण्यासाठी केंद्र सरकार वेळोवेळी विविध योजना राबवते. त्यापैकी एक अत्यंत महत्त्वाची आणि उपयुक्त योजना म्हणजे मृदा आरोग्य कार्ड योजना.
या योजनेमध्ये शेतातील मातीची तपासणी करून त्याचा अहवाल शेतकऱ्यांना दिला जातो. त्यामुळे कोणत्या जमिनीवर कोणते पीक घ्यावे, कोणते खत वापरावे आणि उत्पादन कसे वाढवावे, याची माहिती मिळते. आतापर्यंत देशभरातील लाखो शेतकऱ्यांनी या योजनेचा फायदा घेतला आहे.
माती परीक्षण म्हणजे काय?
माती परीक्षण म्हणजे मातीचे आरोग्य तपासणे. यात मातीतील रासायनिक, भौतिक आणि जैविक गुणधर्मांचे विश्लेषण केले जाते. मातीची खरी ताकद आणि कमकुवत बाजू समजण्यासाठी हे परीक्षण आवश्यक आहे.
माती परीक्षण कसे केले जाते?
सरकारी कृषी अधिकारी तुमच्या शेतातून मातीचे नमुने घेतात. हे नमुने प्रयोगशाळेत पाठवले जातात, जिथे तज्ञ मातीतील पोषक तत्त्वांची तपासणी करतात. तपासणी पूर्ण झाल्यावर मातीचा अहवाल तयार होतो. हा अहवाल ऑनलाइन पोर्टलवर टाकला जातो, जेणेकरून तुम्ही तो मोबाईलवर पाहू शकता. तसेच छापील अहवाल पोस्टानेही मिळतो.
मृदा आरोग्य कार्ड म्हणजे काय?
मृदा आरोग्य कार्ड म्हणजे मातीचे रिपोर्ट कार्ड. हे कार्ड केंद्र सरकार दर तीन वर्षांनी शेतकऱ्यांना देते. त्यात मातीतील पोषक तत्त्वे, त्यांची कमतरता आणि सुधारणा करण्यासाठीच्या सूचना दिलेल्या असतात. हे कार्ड तीन वर्षे वैध असते.
मृदा कार्ड तयार होण्याची प्रक्रिया :-
सुरुवातीला शेतातील मातीचे नमुने गोळा केले जातात.
नंतर प्रयोगशाळेत त्यांची तपासणी करून उपलब्ध आणि
अनुपलब्ध पोषक तत्त्वांची यादी तयार केली जाते.
मातीच्या गुणवत्तेनुसार योग्य पिके व खते सुचवली जातात.
अंतिम अहवाल ऑनलाइन टाकून तो शेतकऱ्यांना उपलब्ध करून दिला जातो.
मृदा आरोग्य कार्डाचे फायदे :-
या योजनेमुळे शेतकऱ्याला आपली माती कोणत्या पिकासाठी योग्य आहे हे समजते. मातीसाठी कोणते खत, किती प्रमाणात वापरावे याची अचूक माहिती मिळते. खत, पाणी, मजूर आणि यंत्रसामग्रीवरील खर्च कमी होऊ शकतो. योग्य नियोजनामुळे उत्पादनात वाढ होते आणि नफाही वाढतो.
ऑनलाइन मृदा कार्ड कसे मिळवावे?
मृदा आरोग्य कार्ड मिळवण्यासाठी soilhealth.dac.gov.in या संकेतस्थळावर जा. तिथे लॉगिन पर्याय निवडून राज्याची निवड करा आणि पुढे जा. नवीन नोंदणी पर्यायावर क्लिक करून तुमची माहिती भरा आणि फॉर्म सबमिट करा. नोंदणी पूर्ण झाल्यावर लॉगिन करून तुमचा मातीचा अहवाल पाहू शकता.
मदत मिळवण्यासाठी संपर्क :-
मृदा आरोग्य कार्डाशी संबंधित कोणतेही प्रश्न असतील तर 011-24305591 किंवा 011-24305948 या क्रमांकांवर फोन करा. तसेच helpdesk-soil@gov.in वर ईमेलद्वारे संपर्क साधू शकता.